کوروش فرزامی که بود؟
کوروش فرزامی در ۱۸ اسفند ۱۳۱۴ دیده به جهان گشود. ایشان مقطع ابتدایی خود را در تهران و مقطع متوسطه خود را در دبیرستان البرز تمام کرد. ایشان بعد از آن برای تحصیل در رشته معماری به دانشکده هنر های زیبای دانشگاه تهران رفت، در آتلیه هوشنگ سیحون نیز آموزش دید. او ۲ خرداد سال ۱۳۴۳ پس از اتمام پایان نامه، موفق به دریافت فوق لیسانس با نمره عالی شد.
کوروش فرزامی سال ۱۳۴۳ در مسابقهای که طبق امر ریاست وقت دانشگاه برای طراحی سردر دانشگاه تهران برگزار شده بود شرکت کرد و برنده این مسابقه شد. محاسبات این طرح را سیمون سرکیسیان و ساخت آن را شرکتی ایرانی به نام «شرکت آرمه» به انجام رسانید.
کوروش فرزامی از نظر استاد سیحون
دکتر هوشنگ سیحون، استاد معماری و رئیس سابق دانشکده هنر های زیبای دانشگاه تهران، در این رابطه گفته فرمودند:
فرزامی از دانشجویان من بود که به خاطر استعداد و پشتکارش در اواخر تحصیلات خود در دفتر من کار میکرد. وی در سال آخر دانشجوییاش این طرح را ارائه داد و مشغول اجرای آن نیز شد. این بنا به صورت بتن مسلح عریان (بتن آرمه اکسپوز) اجرا شده است. طوری که پایهها از کنار هم به بالا میروند که نمادی از آزادی و آزادگی و مثبتاندیشی است.
اگر از دور به این سازه نگاه شود، پایهها نزدیک هم هستند و در بالا یک فضای باز شبیه طاق شکسته ایرانی دیده میشود. این فضای باز نشان دهنده استفاده معماری اصیل ایرانی در این کار مدرن است. کار اجرای طرح، ابتدا به یک شرکت پیمانکار سوییسی داده شد که به دلیل نواقص مربوط به مراحل قالببندی ادامه کار از این شرکت سلب شد. در نهایت، شرکت پیمانکاری ایرانی «شرکت آرمه» این طرح را اجرا نمود.
فعالیتهای کوروش فرزامی
کوروش فرزامی از خرداد ۱۳۴۳ تا بهمن ۱۳۴۶ در قسمت مهندسی سازمان خدمات اجتماعی فعالیت میکرد. در این بازه زمانی کاری خود ، یک سری از درمانگاههایی که به این سازمان وابسته بودند را در کل کشور طراحی نمود و بیمارستان تهران کلینیک را در دفتر خصوصی خود طراحی کرد.
ایشان در بهمن ماه ۱۳۴۶ به همکاری همسر و تعدادی از دوستانش شرکت مهندسین مشاور آرشن را تاسیس نمود و سال ۱۳۶۶ از ایران رفت. قبل از آن، دائما سمت مدیرعامل شرکت مهندسین مشاور آرشن را در کنار طراحی پروژههای گوناگون در کل ایران به عهده داشت.
کوروش فرزامی در سال ۱۳۶۶ دفتر خصوصی معماری در شهر واشنگتن دی سی تاسیس کرد و در محل اقامتش به طراحی و نظارت پروژههای مسکونی مشغول بود. در همه این زمانها، هیچ وقت رابطهاش با شرکت مهندسین مشاور آرشن تمام نشد و دورادور از فعالیتهای این مجموعه خبر داشت.
دیگر آثار کورووش فرزامی
از دیگر آثار وی میتوان به ساخت مرکز صدا و سیمای شهرهای سنندج و مهاباد، شهرک مسکونی دانشگاه تهران، مجموعه صنعتی صدا و سیما، بیمارستان تهران کلینیک، شهرک ساحلی آکام شهر، کارخانه زامیاد، غرفه ایران در نمایشگاه بینالمللی اوزاکا ژاپن و غرفه فرانسه در نمایشگاه بینالمللی تهران را نام برد.
او ۳۱ تیرماه سال ۱۳۸۹ در سن ۷۳ سالگی به علت بیماری ریوی و تاثیر نداشتن داروهای آنتی بیوتیک به سبب بیماری خونی در واشنگتن دی سی دار فانی را وداع گفت.مستند فیلم زندگی او توسط حسام بنی اقبال و خشایار حضرتی وند و با تهیهکنندگی شرکت مهندسین مشاور آرشن بهنام وفای انگاره، سال ۲۰۱۰ میلادی تهیه شد . در مراسم بزرگداشت این هنرمند، برای متخصین و علاقمندان فرهنگ و هنر پخش گردید.
نقل خاطراتی با کوروش فرزامی
ایرج کلانتری(نقاش، معمار و از دوستان فرزامی): فرزامی در دانشگاه ترم بالایی بود و همه ما به خاطر فعالیتهایی که داشت، علاقهمند به آثارش بودیم. فعالیتهای فرزامی، دانشجویانی مانند من را تحت تاثیر قرار می داد و جذب میکرد. به همین علت سعی کردم با او دوست باشم. دوستی با کوروش فرزامی بسیار راحت بود. با دوبار همصحبتی با او در مورد کارهایش، ارتباط عمیقی بین ما ایجاد شد. در این سالها بسیار از آن ارتباط استفاده کردم.
فرزامی انسانی بسیار شریف و فروتن بود. حسادتهایی که امروزه میبینیم در او وجود نداشت. تحت هیچ شرایطی رقابتهای بی جهت که امروزه شاهد آن هستیم، در او نبود. طرز صحبت او با طنز بود و در کنار ایشان بودن، بسیار لذت بخش بود.
دهه ۳۰ و ۴۰ در شهر تهران، حال وهوای عجیب و غریبی مخصوصا در زمینههای سیاسی و اجتماعی داشت. موضوعات خاصی در آن زمان حاکم بود. او اما اصلا این بحثها را قبول نداشت. حتی گاهی در مورد این مسائل طنزگونه صحبت میکرد. صمیمیترین دوستانش کسانی بودند که تفکرات رادیکال داشتند. رفتار او طوری بود که اگر موردی هر چند کوچک در کارش میدیدیم و به او میگفتیم، قبول میکرد و به همین خاطر اگر اشکالی در کارهای ما میدید و میگفت با کمال میل آن را میپذیرفتیم.
با یک بررسی اجمالی میتوان گفت که از میان معروفترین و بهترین دانشگاههای دنیا، دانشگاه تهران تنها دانشگاهی است که از طریق یک بنای فرهنگی سمبلیک با مهندسی پیچیده، پیامهای ویژه معنوی، علمی و فرهنگی را به مخاطبان خود میدهد. فرم آوانگارد در معماری این بنا کاملا مشهود است و مانند برج آزادی جزو بهترین ساختمانهای معماری نوگرای ایرانی است. سر در ورودی دانشگاه تهران، طرح کوروش فرزامی، بنای خاص این سبک است که به علت سادگی و زیبایی دو اصل زیربنایی این سبک یعنی زمان و مکان را نشان میدهد.
درباره فلسفه سردر دانشگاه تهران 2 دیدگاه وجود دارد؛ در دیدگاه اول، این بنا الهام گرفته از تصور خیالی 2 پرنده است که برای اوج گرفتن بال هایشان را باز کردهاند. در این دیدگاه علم و دانش به 2 بال پرنده تشبیه شدهاند که ورود به دانشگاه با آنها ممکن است و برای خروج از آن باید این بالها را تقویت کرد تا موجب صعود بر فراز اجتماع شود. دیدگاه دوم نظری متفاوت دارد که بر طبق آن سردر دانشگاه تهران شبیه کتابی باز است که در مقابل دیدگاه قرار داده شده تا ارزش مطالعه و تحقیق را یادآوری کند.