شناسنامه فنی و ملکی سندی است که حاوی اطلاعات فنی و ملکی ساختمان بوده و توسط سازمان نظام مهندسی ساختمان استان صادر می گردد، چگونگی رعایت مقررات ملی ساختمان و ضوابط شهرسازی باید در شناسنامه فنی و ملکی ساختمان قید گردد و در کلیه نقل و انتقالات ساختمانی همراه با نقشه های ساخت به خریداران تحویل می گردد؛ بنابراین از اسناد مهمی است که در فرآیند ساخت یک ساختمان باید تهیه شود، الزام صدور شناسنامه فنی و ملکی برای کلیه ساختمانها طبق ماده 2-9 مبحث دوم مقررات ملی ساختمان و مراحل ماده 19 آئین نامه اجرایی ماده 33 مقررات ملی ساختمان است.
اگر شما هم مجری یک پروژه در حال ساخت و ساز هستید، باید بدانید زمانی که کار عملیات ساخت و ساز یک ساختمان به پایان می رسد، نوبت به دریافت شناسنامه فنی و ملکی ساختمان است. در این مرحله سازنده پروژه یا مالک باید اطلاعات فنی و ملکی ساختمان را به همراه تأیید ناظر مربوطه به سازمان نظام مهندسی ساختمان در استان ارائه نمایند (تبصره دوم مبحث 1-9-2 بند1)
شناسنامه فنی ساختمان برگه ای است که مشخصات کلی یک ساختمان در آن ذکر شده است. مواردی از قبیل مشخصات مهندسین طراح، ناظر و مجری، مشخصات سازهای، اطلاعات معماری، مشخصات دیوارها و نماها، مشخصات تجهیزات و تأسیسات نصب شده در ساختمان، اطلاعات فنی تجهیزات و تأسیسات مکانیکی، اطلاعات فنی تجهیزات برق و مشخصات آسانسور در قالب جدول هایی آورده شده که هرکدام از این موارد خود به موارد جزئی تر تقسیم می شوند؛ به طوریکه می توان از روی آن درباره ویژگی های عمومی ساختمان اطلاعات قابل توجهی را کسب کرد. صدور آن از دیماه سال ۹۵ آغاز شده است، اما به دلیل شباهت اسمی با « شناسنامه فنی و ملکی ساختمان» باعث به وجود آمدن سوء تفاهم هایی شده است؛ به گونه ای که برخی از سازندگان پروژه های ساخت و ساز و یا مالکان، این دو را با هم اشتباه می گیرند.
تفاوتهای شناسنامه فنی با شناسنامه فنی و ملکی در چیست؟
اگرچه این دو شناسنامه دارای تشابه اسمی هستند، اما باید گفت که تفاوتهای اساسی دارند. یکی از مهم‌ترین تفاوتهای شناسنامه فنی ساختمان با شناسنامه فنی و ملکی در زمان صدور آن‌هاست. شناسنامه فنی در زمان صدور پروانه ساختمان صادر می‌شود اما صدور شناسنامه فنی و ملکی در زمان دریافت گواهی پایان کار صورت می‌گیرد.
در واقع شناسنامه فنی ساختمان زمانی صادر می‌شود که هنوز ساخت یک پروژه ساختمانی صورت نگرفته است، اما شناسنامه فنی و ملکی پس از اتمام زمان ساخت و ساز صادر می‌شود. این مسئله برای آن دسته از پروژه‌های ساختمانی که قرار است بصورت پیش فروش به مشتری واگذار شوند، اهمیت پیدا می‌کند. در این حالت، مشتریانی که قصد پیش‌خرید دارند، از تمام جزییات ساختمانی که وجه آن را در ابتدای کار می‌پردازند، آگاه خواهند شد؛ بنابراین می‌توان گفت که شناسنامه فنی در حالت پیش‌خرید موضوعیت دارد.
قانون صدور شناسنامه فنی براساس قانون پیش فروش ساختمان بوده که در سال ۱۳۸۹ به تصویب رسیده است؛ اما صدور شناسنامه فنی و ملکی بر مبنای قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان انجام می‌گیرد که این قانون در سال ۱۳۷۴ به تصویب رسیده است. یکی دیگر از تفاوتهای شناسنامه فنی ساختمان با شناسنامه فنی و ملکی در محتوای آن‌هاست.
همان طور که اشاره شد، در شناسنامه فنی اطلاعات کلی ساختمان اعم از اطلاعات مربوط به معماری، سازه‌ها و تأسیسات ذکر می‌شود؛ در حالی که در شناسنامه فنی و ملکی مواردی مانند رعایت قوانین ملی مرتبط با ساخت و ساز و ضوابط مربوط به شهرسازی نیز آورده می‌شود.
گفتنی است براساس قانون صدور شناسنامه فنی ساختمان توسط شهرداری و صدور شناسنامه فنی و ملکی، توسط سازمان نظام مهندسی ساختمان انجام می‌گیرد.
تفاوتهای شناسنامه فنی با شناسنامه فنی و ملکی:
- تفاوت در زمان صدور
- تفاوت در منشأ قانونی
- تفاوت در محتوا
- تفاوت در مرجع صادرکننده
چگونه باید برای دریافت شناسنامه فنی اقدام کنیم؟
برخلاف شناسنامه فنی و ملکی دریافت شناسنامه فنی ساختمان اجباری نیست و صدور آن نیز هزینه‌ای را در بر ندارد. صدور این آن تنها براساس درخواست سازندگان بنا صورت می‌گیرد و معمولاً ناظر به فرآیند پیش فروش است. سازنده‌ای که قصد دریافت آن را دارد، می‌تواند پس از صدور پروانه بنا، برگه‌ی شناسنامه فنی را از شهرداری مطالبه کرده و آن را تکمیل کند.
تأکید می‌شود که این کار پس از صدور پروانه بنا صورت می‌گیرد؛ بنابراین شخص سازنده برای دریافت این برگه باید در ابتدا فرآیند صدور پروانه بنا را طی کند. سپس به همراه فردی که درخواست پیش خرید بنا را دارد، به یکی از دفاتر اسناد رسمی رفته و یک قرارداد محضری را بین خود تنظیم کنند. گفتنی است آن باید به رؤیت فرد پیش خریدار برسد و وی موافقت خود را با قرارداد بر اساس این شناسنامه اعلام کند.
با توجه به نکات بالا باید گفت که این برگه هم برای پیش فروشنده و هم برای پیش خریدار یک سند مهم محسوب می‌شود. در واقع کاربرد اصلی آن در پیگیری‌های حقوقی بین خریدار و فروشنده است؛ به این صورت که پس از اتمام کار ساخت و ساز و تحویل واحد به خریدار، این سند از سوی خریدار با ساختمان انطباق داده می‌شود و در صورت هرگونه مغایرت از طریق قانونی قابل پیگیری خواهد بود؛ در غیر این صورت خریدار ناچار است با شرایط موجود کنار بیاید و پیگیری قانونی این موضوع مشکل خواهد بود. لازم به ذکر است که این سند برای هر واحد به صورت جداگانه صادر خواهد شد.
