سبک های طراحی نما

سبک های طراحی نما:

امروزه نمای خارجی ساختمان در بحث معماری از اهمیت ویژه ای برخوردار است، چرا که افراد قبل از هر چیز در مواجهه با ساختمان با مدل و سبک های طراحی نما برخورد میکنند.

نمای رومی

نمای رومی ساختمان ها به دلیل طراحی منحصر بفرد خود بر هر رهگذری تاثیر می گذارد که البته این مورد خود انتقادهای بسیاری را روانه اینگونه ساختمان ها کرده است و استفاده از معماری متناسب با فرهنگ ایران زمین را رواتر می داند. اما واقعیت این است که سبک معماری رومی در نمای کلاسیک ساختمان در واقع فقط مخصوص به روم باستان نمی شود، بلکه سیر عظیمی از تاریخ معماری را در بر میگیرد که شامل ایران باستان نیز می شود.

کتیبه های تخت جمشید و سر ستون های زیبای آنها دقیقاً در طراحی های رومی وجود دارد و به کرات از آنها استفاده می شود. در واقع این روزها نمای رومی ساختمان، به دلایل متعددی مورد توجه قرار می گیرند.

رواج و محبوبیت بی سابقه این نوع نما نیاز به آسیب شناسی خاص خود دارد. شاید یکی از عمده دلایل آن را بتوان عدم وجود سبک خاصی در معماری حال حاضر کشورمان در طراحی نما دانست که نتوانسته رضایت مشتریان را جلب کند. این شیوه نماسازی در نبود سبک زیبا، شاخص و قابل قبول طراحی نما اکنون بخش قابل ملاحظه ای از طراحی نماهای کشور را به خود اختصاص داده است.

مصالح:

در این نوع نما، بیشتر از انواع سنگ‌هایی نظیر تراورتن، مرمر، گرانیت و در موارد محدود از سیمان‌سفید استفاده می‌کنند. نکته‌ای که باید در نظر گرفت این است که اجزای زیادی از نمای کلاسیک به‌صورت قطعات از پیش آماده هستند و در محل فقط روی بدنه خارجی نما نصب می‌شوند.

دلایل رواج نمای کلاسیک:

1-ریشه‌های فرهنگی

با توجه به تغییرات سبک زندگی مردم و بررسی روند تمایل مردم و پیمانکاران به داشتن نمای کلاسیک یا رومی، می‌توان به رواج تجمل‌گرایی زندگی امروزی پی برد. درواقع هرچه تزئینات و جزئیات در طراحی داخلی و خارجی ساختمان بیشتر باشد نشانگر تمایل مردم به تجمل‌گرایی است. جامعه شناسان بر این باورند که نمای کلاسیک یا رومی پاسخی به نیاز سندروم کاخ‌نشینی مردم است که این در تضاد با معماری اسلامی و معماری ایرانی است.

2-احساس مرفه بودن

گرایش مردم و پیمانکاران به نمای کلاسیک یا رومی از وقتی آغاز شد که ساختمان‌های کلاسیک یا رومی با بیشترین قیمت در شهرهای مختلف مخصوصاً تهران به فروش رسید و این باعث شد که افراد ثروتمند به ساخت نماهای کلاسیک یا رومی پرداختند، این روند محدود به مناطق شمال شهر تهران نشد و مردم قشر متوسط نیز درگیر این رقابت بی‌اساس شدند.

3- در دسترس بودن مصالح

از عوامل دیگر گسترش نمای کلاسیک یا رومی باید به در دسترس بودن مصالح آن اشاره کرد. در واقع کشف معادن سنگ بخصوص سنگ تراورتن باعث شد مصالح مورد نیاز این نما به‌راحتی خریداری شود و به مصرف برسد. از طرفی افزایش کشف معادن سنگ، باعث کاهش قیمت سنگ در بازار شد و این، تمایل مردم را به نمای کلاسیک یا رومی افزایش داد.

4- شاخص سازی ساختمان

همان‌طور که میدانیم اولین عامل تأثیرگذار بر مخاطب ساختمان، نمای خارجی آن است، پس برای جذب مخاطب می‌توان از طریق شاخص سازی نمای ساختمان اقدام کرد. نمای کلاسیک یا رومی پاسخ مناسبی برای متفاوت کردن ساختمان نسبت به دیگر بناهاست. تناسبات و نظم موجود در طراحی نمای کلاسیک یا رومی دلیل زیبا شدن این نوع نما است.

طراحی نمای کلاسیک یا رومی

جایگاه طراحی نما بر همگان مشخص است. همان‌طور که میدانید نما و طراحی اصولی آن از مهم‌ترین مواردی است که در ساختمان‌ها باید توسط متخصصین مربوطه انجام شود. در طراحی نمای کلاسیک یا رومی علاوه بر تمامی مواردی که در طراحی نما به‌صورت کلی در نظر گرفته می‌شود باید به یک سری موارد اضافه‌تری همچون تناسبات میان اجزای به‌کاررفته در نما توجه کرد. برای طراحی نمای کلاسیک از یک سری حجم‌ها و المان‌های از پیش‌ساخته شده استفاده می‌شود که هرکدام از آن‌ها با توجه به حجم کلی ساختمان دارای مشخصات ابعادی خاصی هستند.

در ادامه به معرفی برخی از المان‌های رایج نمای کلاسیک می‌پردازیم:

۱-ستون‌های کوتاه تزئینی

۲-استفاده از ستون‌های با سطح مقطع دایره به‌جای چندضلعی

۳-سرستون‌ها و کله‌گاوی‌ها

۴-قوس‌های بزرگ همراه با نقش‌های ظریف برجسته

۵- انواع کتیبه، گلویی‌ها، هلال، قاب پنجره

استفاده از المان‌ها ارتباط مستقیم با میزان بودجه سازنده دارد. به‌عبارت‌دیگر هرچه بودجه ساخت کمتر باشد تعداد المان‌های استفاده‌شده کمتر خواهد بود.

نکته‌ی دیگری که در طراحی و اجرای این نوع نما باید مدنظر قرارداد، متناسب بودن المان‌های به‌کاررفته است در واقع ابعاد المان‌های به‌کار رفته، با توجه به ویژگی‌های ابعادی ساختمان تغییر خواهد کرد. در نتیجه نمای کلاسیک یک نمای منحصر به ‌فرد است. به همین دلیل نمی‌توان نمای ساختمان‌های مختلف را کپی‌برداری کرد.

اجرای نمای کلاسیک

از مهم‌ترین و حساس‌ترین مراحل نمای کلاسیک اجرای آن است. شگفت‌انگیز است اگر بدانیم اجرای دقیق و اصولی نمای رومی یا کلاسیک، تضمین‌کننده یک نمای زیبا و ماندگار برای بنا خواهد بود. این در حالی است که کوچک‌ترین سهل‌انگاری در حین اجرا، می‌تواند عواقب جبران‌ناپذیری را رقم بزند. اگر دنبال چرایی این صحبت باشید باید اشاره‌کنم که حجم زیاد مصالح استفاده‌شده باعث سنگین شدن نمای ساختمان خواهد شد به همین دلیل جدا شدن و سقوط هر قسمت از نما، تلفات مالی و جانی زیادی را در پی دارد. از این رو توصیه می‌شود که از نمای رومی در مناطق زلزله‌خیز کمتر استفاده شود یا حداقل در صورت استفاده از اصولی بودن اجرای آن اطمینان حاصل کنید.

هشدار دیگری که لازم به ذکر است استفاده از مصالح باکیفیت است. در نمای کلاسیک یا رومی، حجم سازی برای برجسته کردن نما و جلوه بیشتر آن، کاری است که شاهد رواج آن در بین فروشندگان سنگ به‌جای حجم‌های از پیش‌ساخته شده هستیم. هرچند که حجم سازی برای فروشندگان سنگ، همراه با سود مالی زیادی است عامل بسیاری از تلفات بعد از اجرای نما، ازجمله جدا شدن صفحات حجم و همین‌طور سقوط آن است. به همین دلیل استفاده از حجم‌های کارگاهی که از سنگ‌های دورریز ساخته‌شده‌اند منسوخ‌شده است.

طراحی نمای مدرن

طراحی های متفاوت و مدرن برای نمای خارجی ساختمان ها در هزاره سوم امری عادی و تا حدودی ضروری برای طراح ها و معمارهای انواع ساختمان ها در سراسر دنیاست.

 در ایران نیز همواره طراحی های متفاوت و زیبای نمای خارجی ساختمان نقش بسیار پر رنگی در ساخت و ساز ساختمان های مسکونی و تجاری دارد. به این نکته نیز توجه نمایید که طراحی نمای بیرونی ایده آل و مناسب برای یک ساختمان نه تنها ارزش اقتصادی ساختمان را افزایش می دهد بلکه باعث افزایش انرژی های مثبت در ساختمان و محیط پیرامون آن نیز می گردد ضمن آنکه تاثیرات بسیار مثبتی بر روی ساکنین ساختمان خواهد گذاشت.

این نوع نما دارای ویژگی های معماری مدرن بوده و اصول طراحی آنها از قوانین معماری مدرن تبعیت می کند. تفاوت اساسی چنین نماهایی با نماهای کلاسیک حذف تزئینات و ساده تر شدن عناصر نماست. مصالح بکار رفته در طراحی نمای مدرن نیز بر خلاف نمای کلاسیک معمولاً بیش از یک مصالح است.

با وجود تأکید معماری مدرن بر ساده شدن طرح، اما آنچه گاهی در نماهای طراحی شده در ایران مشاهده می شود تعدد مصالح بکار رفته در اینگونه نماها، شکستگی بیش از حد فرم ها، استفاده از فرم های نامتعارف و بهم ریختگی نماست که با هدف جذابتر کردن نما انجام می شود ولی اغلب نتیجه ای نامطلوب دارد. شهرداری اکنون ضوابطی تدوین کرده که از تعدد مصالح، استفاده از فرم های نامتعارف و بهم ریختگی بیش از حد نما جلوگیری میکند.

• در طراحی نمای مدرن نوع کاربری ساختمان شما بسیار مهم است. هرچند که توجه به طراحی اغلب سلیقه ای است. اگر ساختمان شما به منظور استفاده اداری طراحی شده است نمای کامپوزیت می تواند بسیار مفید واقع شود و تاثیر بسیاری در دیده شدن ساختمان شما داشته باشد.
• همچنین نمای شیشه ای در طراحی نما یا همان کرتین وال می تواند ویژگی هایی که طراح به آنها دقت کرده است را نمایان کند. در طراحی با کامپوزیت شما می توانید برجستگی ها و فرورفتگی های زیادی را در نما خلق کنید که به زیبایی دوچندان نما کمک شایانی می کند؛ در طراحی نمای شیشه ای نیز بازتاب و شکست نور است که به زیبایی ساختمان و نمای شما کمک می کند. بنابراین دقت کنید کدام نما برای کدام کاربری از ساختمان مناسب تر است.

توجه به موقعیت مکانی ساختمان نیز تأثیر بسیاری در انتخاب دقیق سبک طراحی نما دارد. اگر ملک شما در گذر خیابان واقع است با ملکی دیگر که در کوچه ای با عرض کمتر قرار گرفته تفاوت دارد. معمولاً در طراحی نمای اصلی ساختمان ،ویژه ساختمان های اداری که در گذر خیابان اصلی واقع شده است از نمای مدرن استفاده می کنند. توجه به تابلو خور بودن نمای ساختمان اداری نیز بسیار اهمیت دارد. بنابراین قبل از اخذ جواز ساخت به این نکته دقت کنید. که کاربری ساختمان شما نقش مهمی در روند ساخت و طراحی نقشه ها و همچنین طراحی نما دارد.

طراحی نمای مینیمال

سبک ساده گرایی یا مینیمالیسم نوعی دیگر از طراحی نماست که موارد آن در ایران چندان نیست. در طراحی نمای مینیمال همانطور که از نامش نیز پیداست اصل در سادگی، نفی هرگونه تزئینات زاید، کاربرد ساده و صریح فرم ها و استفاده از تعداد محدودی از مصالح است.

در این سبک مصالح بکار رفته معمولاً یک یا دو مصالح بوده و بسیار به ندرت تعداد مصالح بیشتر از دو نوع می شود. در ایران تعداد کمی از این نوع نماها طراحی و ساخته شده است و انتظار می رود در آینده تعداد اینگونه نماها بیشتر شده و از تعداد نماهای با مصالح متعدد و فرم های شکسته کاسته شود.

طراحی نمای اسلامی

در طراحی این نما از عناصر معماری اسلامی استفاده میشود.این عناصر شامل موارد زیر می باشد.

– قوس ها

– کاربندی و مقرنس

– کتیبه ها

– ستون ها

– گره ها

در طراحی نمای اسلامی تناسبات عناصر با کل نما از اهمیت ویژه ای برخوردار است. مصالح به کار رفته در این نماها معمولاً کاشی و آجر و سنگ است .از این سبک بیشتر در اماکن مذهبی شامل مساجد،حسینیه ها ،مصلی ها و امام زاده ها استفاده می شود.

چاپ این مقاله