معماری ژاپن

دی ۱۰, ۱۴۰۲
۱۱:۳۱ ق٫ظ

معماری ژاپن مبتنی بر درک جهان طبیعی، بینش معنوی و احساسات انسانی است. سبک معماری منحصر به فرد ژاپن با محیط طبیعی و فرهنگ ژاپنی ادغام شده است.

معماری ژاپن در قرن هفدهم تا اواسط قرن نوزدهم که به دوره اِدو(۱) معروف است، تکامل یافت. معماری ساده، باوقار و زیبا. سازه‌های ایجاد شده در این زمان، امروزه نیز دیده می‌شوند که الهام بخش معماری در سراسرجهان هستند.

هشت عنصر معماری ژاپن

معماری ژاپن را می‌توان به هشت عنصر اصلی تقسیم کرد:

۱- چوب

معماری سنتی ژاپن بر چوب غالب است. آنها به دلیل رطوبت، خطر زلزله و احتمال طوفان چوب را بر سنگ یا مصالح دیگر ترجیح دادند زیرا باعث ایجاد تهویه مناسب در برابر شرایط جوی می‌شد و در برابر بلایای طبیعی نیز بادوام بود.

در خانه‌های قدیمی ژاپن از هیچ رنگی روی دیوار ساختمان‌ها استفاده نمی‌کردند بلکه برای چوب ارزش قائل بودند و به زیبایی طبیعی آن احترام می‌گذاشتند.

علاوه بر این، بسیاری از سازه‌ها به ویژه معابد و زیارتگاه‌ها از میخ استفاده نمی‌کردند؛ در عوض، چهارچوب های ساختمان را به گونه‌ای می‌ساختند که مانند قطعات پازل کنار هم قرار گیرند.

معماری ژاپنی برای پایداری و ارتباط عمیق با طبیعت، ارزش قائل است. استفاده‌ی مینیمالیستی ژاپنی‌ها از مصالح، گویای طرز فکر آنها است .

۲- سقف‌ها

سقف‌های منحنی و کشیده در معماری سنتی ژاپن به عنوان مرکز در اکثر ساختمان‌ها در نظر گرفته می‌شوند. آنها نه تنها به دلیل جذابیت، بلکه به دلیل نقششان در ساختار، مهم هستند. معماری ژاپنی از چهار نوع سقف تشکیل شده است: کیریزوما(۲)(سقف شیروانی دو طرفه)، یوسِمون(۳)(سقف شیب دار چهارطرفه)، ایریمویا(۴)(سقف شیروانی دو طرفه و چهار طرفه) و هوگیو(۵)(سقف هرمی مربعی شکل). ژاپنی‌ها لبه بام‌ها را گسترده طراحی می‌کردند تا از پنجره‌ها در برابر بارش باران محافظت کنند زیرا تابستان‌ها با بارندگی زیادی همراه است .

آنها معمولا برای تزئین لبه‌ها از نوعی کاشی سقف (کاوارا) (۶) که متعلق به معماری سنتی ژاپن هست، استفاده می‌کردند. در طول تابستان، بسیاری از ژاپنی‌ها از باز کردن پنجره‌های خود برای تنفس هوای تازه و باران‌های آرام لذت می‌بردند زیرا به خوبی توسط سقف‌هایشان محافظت می‌شوند .

۳و۴ – شوجی(۶) و فوسوما(۸)

شوجی (پرده‌های متحرک ) و فوسوما (درهای کشویی) همیشه در خانه‌های قدیمی ژاپن گنجانده شده بودند. شوجی از قاب‌های چوبی با کاعذ نیمه شفاف تشکیل شده است که به نور اجازه عبور می‌دهد. درحالی که کاغذ فوسوما مات است؛ بنابراین، اجازه نمی‌دهد نور از آن بتابد.

شوجی و فوسوما هر دو به عنوان درهای داخلی و پارتیشن مورد استفاده قرار می‌گیرند و برای تقسیم بندی اتاق‌ها استفاده می‌شوند. شوجی به جای پنجره‌ها، دیوار بیرونی و درهای بیرونی مورد استفاده قرار می‌گیرد، زیرا اجازه می‌دهد نور و سایه‌ها، به داخل خانه سوسو بزنند و حسی دنج به آن اضافه کنند. هر دو در غرب به خوبی شناخته شدند و یکی از اولین جنبه‌های معماری ژاپنی تبدیل شدند.

۵- تاتامی

تاتامی(حصیری که به عنوان کفپوش در اتاق‌های سفتی به سبک ژاپنی استفاده می‌شود) جزء اصلی خانه‌های ژاپنی تا به امروز بوده است. اندازه استاندارد تاتامی که به طور سنتی از کاه برنج و راش نرم با لبه‌های پارچه ساخته می‌شود، نسبت ۲:۱ است. کف خانه‌های سنتی ژاپن اغلب به طور کامل با تاتامی پوشانده می‌شود; اگرچه اکنون در خانه‌های ژاپن، حداقل یک اتاق تاتامی دیده می‌شود.
رایحه ملایم و دلپذیر این حصیر، توجه‌ها را به خود جلب می‌کند. قبل از راه رفتن روی این کفپوش‌های حصیری سنتی، کفش‌های خود را در می‌آورند.

۶- انگاوا

انگاوا (ایوان ژاپنی، در لغت به معنای “کناره لبه”) کفپوش‌های غیر تاتامی هستند که شبیه ایوان هستند، معمولا از چوب یا بامبو ساخته می‌شوند و نقش آنها این است که فضایی داخل خانه را با فضای بیرون کنار هم آورند.
از آنجایی که انگاوا جزئی ازیک خانه است؛ کفش روی آن پوشیده نمی‌شود.
در عوض، کفش‌ها روی پله سنگی سنتی کنار آن قرار می‌گیرند. در طول تابستان، بسیاری از مردم با نشستن در انگاوا، استراحت کردن و لذت بردن از طبیعت اطراف و همچنین گفت‌و‌گو با خانواده و دوستان در حالی که آفتاب می‌گیرند، لذت می‌برند.

۷- ژن کان

ژن کان(فضاهای ورودی سنتی ژاپن، مکانی است که قبل از ورود به قسمت اصلی خانه و راه رفتن در آن، کفش‌ها را در آنجا قرار می‌دهند و معمولا داخل خانه‌ها، بلافاصله جلوی در و پایین‌تر از کف قرار می‌گیرد تا خاک را مانند یک اتاق گلی دور نگه دارد. اگرچه در هر خانه ژاپنی یافت می‌شود، اما می‌توان آنها را در هتل‌ها، مدارس، شرکت‌ها و ساختمان‌های دیگر نیز یافت.

۸- ارتباط با طبیعت

در فرهنگ ژاپنی، همه‌ی زندگی دارای معنا و ارزش است که در احترام آنها به طبیعت نشان داده شده است. آنها تلاش می‌کنند تا در هماهنگی با محیط طبیعی خود کار کنند، نه رام کردن آن. خانه‌ها و ساختمان‌ها با طبیعت یکی می‌شوند و همه بخشی از محیط هستند. هیچ فشاری یا کششی وجود ندارد بلکه یک جریان از درک متقابل بین ساخته‌ی دست بشر و طبیعت است.

در سال‌های اخیر، درحالی که معماران و طراحان معاصر به سمت نسل جدیدی از طراحی پایدار روی آورده‌اند؛ معماری سنتی ژاپن خاستگاه خرد و معنا شده است.